سحابی چیست؟

در بسیاری از مناطق فضای میان ستاره ای
ابرهای بزرگی از گاز و غبار وجود دارند که آنها را سحابی (به معنای ابر)
می نامند. سحابیها را به سه گروه رده بندی می کنند: سحابیهای نشری-
بازتابی و تاریک.

در سحابیهای نشری یک یا چندین ستاره بسیار سوزان (از رده های طیفی
Oیا B) جا دارند. این ستاره های بسیار داغ موجب تحریک گازها و درخشش سحابی
می شوند. نمونه جالب توجهی از این گونه سحابی بزرگ جبار است. این سحابی با
چشم غیر مسلح به صورت توده مه آلود کم نوری دیده می شود. اگر ستاره ها
مقداری سردتر باشند یا اینکه چگالی گازها در سحابی زیاد باشد گازها فقط
نور ستاره ها را بازتاب می دهند. در این صورت سحابی را بازتابی می نامند.
سحابی که ستاره های خوشه پروین را در بر گرفته از نوع بازتابی است.

در برخی موارد هم هیچ گونه ستاره ای در درون یا نزدیکی سحابی قرار
ندارد. به همین جهت سحابی را تاریک می نامند. مشاهده سحابیهای تاریک فقط
در صورتی ممکن است که در مقابل سحابیهای نشری یا بازتابی قرار گیرند.
سحابیهای تاریک نور ستاره های پشت خود را جذب می کنند. اخترشناسان عقیده
دارند که ستاره ها در درون این سحابیها متولد می شوند. سحابی سر اسبی
نمونه جالب توجهی از این گونه سحابیهاست.

جدا از سه گروه سحابیها برخی از سحابیها از ستاره ها تشکیل می شوند.
ستاره هایی مانند خورشید در پایان زندگی خود یعنی در مرحله غول سرخی لایه
های بیرونی جو خود را به صورت سحابی در فضا می پراکنند. این سحابیها را
سیاره نما می نامند. زندگی ستاره های پر جرمتر از خورشید با انفجاری
ابرنواختری پایان می یابد و سحابی بزرگ و گسیخته ای از انفجار به جا می
ماند که آن را سحابی باقیمانده انفجار ابرنواختری می نامند.